ΤΕΧΝΕΣ 7’ 24.01.21 18:30 Πόλυ Κρημνιώτη ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος αναδιατυπώνει την εβραϊκότητα όχι μόνο ως ταυτότητα θύματος, αλλά και μέσα από τη σφυρηλάτηση μιας νέας αγωνιστικής συνείδησης
«Το ΕΑΜ ήταν το διαβατήριο σωτηρίας για χιλιάδες Εβραίους» υπογραμμίζει ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός. Διατρέχοντας τις σελίδες του καινούριου βιβλίου του «Συναγωνιστές. Το ΕΑΜ και οι Εβραίοι της Ελλάδας», που κυκλοφόρησε λίγο πριν εκπνεύσει το 2020 από τις εκδόσεις «Ψηφίδες», ο ισχυρός «μύθος» περί παθητικότητας των Εβραίων καταρρίπτεται και απέναντί του αντιδιαστέλλεται μια στιβαρή σχέση, στοιχειοθετημένη σε ιδεολογικά και οργανωτικά προτάγματα, για την οποία ωστόσο ακόμα και σήμερα ελάχιστα γνωρίζουμε.
Σ’ αυτό το κενό της γνώσης μας για την παρουσία και τη δράση των Εβραίων στους κόλπους της ΕΑΜικής Αντίστασης παρεμβαίνει η μελέτη του Ιάσονα Χανδρινού με αρχειακό υλικό, μαρτυρίες και βιβλιογραφικές πηγές διερευνώντας τη συνάντηση των δύο μερών από την αρχή της Κατοχής μέχρι και τα χρόνια του Εμφυλίου. Ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος, ο γνωστός ιστορικός μας βοηθάει να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε αυτό το, αν όχι «σκοτεινό», τουλάχιστον υποφωτισμένο δωμάτιο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας με τα νέα δεδομένα που προσφέρει η ιστορική έρευνα.
Ποιοι ήταν οι «Συναγωνιστές» και πώς προήλθε ο όρος;
«Συναγωνιστής» είναι η προσφώνηση που χρησιμοποιούσαν οι αγωνιστές του ΕΑΜ για να απευθυνθούν ο ένας στον άλλον. Μια λέξη με ισχυρό ιστορικό και σημασιολογικό φορτίο, η οποία κατά τη γνώμη μου κωδικοποιεί την εμπειρία του αντιστασιακού κομματιού της ελληνικής κοινωνίας υπό Κατοχή και φυσικά απηχεί το πνεύμα αλληλεγγύης με αγωνιστικό πρόσημο. Αυτό είναι και το «σενάριο» ενός βιβλίου που φιλοδοξεί να καλύψει το ΕΑΜ και τους Εβραίους ως αμφίδρομη σχέση.
Ο ισχυρός «μύθος» είναι ότι οι Εβραίοι ήταν παθητικοί, δεν αντιστάθηκαν. Αποδεικνύεται αυτό στην ελληνική περίπτωση αλλά και γενικότερα;
Θα πρέπει να πούμε ότι το Ολοκαύτωμα ήταν μάλλον «επιτυχημένο» σχέδιο. Ο εβραϊκός πληθυσμός της Ευρώπης αποδεκατίστηκε από τους Ναζί. Εκατομμύρια δολοφονήθηκαν, ολόκληρες κοινότητες, πολιτιστικά κέντρα με μακραίωνη ιστορία αφανίστηκαν, ειδικά στα ανατολικά. Κάτω από αυτό το πένθιμο βάρος της μνήμης της Γενοκτονίας συχνά υποφωτίζεται το γεγονός ότι οι Εβραίοι όχι μόνο αντιστάθηκαν, αλλά κατέγραψαν γεγονότα απερίγραπτου ηρωισμού σε ένα μεγάλο φάσμα δράσεων.
Υπάρχουν ομάδες αυτοπροστασίας και διάσωσης, δίκτυα διαφυγής, ένοπλες ομάδες, ακόμα και εξεγέρσεις σε γκέτο και στρατόπεδα, όπως το Σόμπιμπορ, την Τρεμπλίνκα και το ίδιο το Άουσβιτς – Μπιρκενάου. Εβραίοι συνεργάζονται με την Αντίσταση ή προσχωρούν σε αυτήν, πολεμούν ως παρτιζάνοι, εντάσσονται σε συμμαχικούς στρατούς. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος αναδιατυπώνει την εβραϊκότητα όχι μόνο ως ταυτότητα θύματος, αλλά και μέσα από τη σφυρηλάτηση μιας νέας αγωνιστικής συνείδησης.
Αν μιλήσουμε με αριθμούς, ποια πραγματικότητα αναδεικνύεται μπροστά μας; Για πόσους Εβραίους μιλάμε στις τάξεις του ΕΑΜ;
Ακολουθώντας τις τάσεις του γενικού πληθυσμού, Εβραίοι βρίσκονται στο ΕΑΜ και τις άλλες οργανώσεις (ΕΠΟΝ, Εθνική Αλληλεγγύη) από την αρχή της Κατοχής. Φυσικά, με την κλιμάκωση του ναζιστικού διωγμού από τις αρχές του 1943 και έπειτα, η ένταξη αυτή αυξάνεται και αποκτά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Τα κριτήρια ένταξης στο ΕΑΜ, και στην Αντίσταση γενικότερα, προφανώς επικαθορίζονται από τις ειδικές συνθήκες που θέτει ο ναζιστικός διωγμός, ενώ η δυνατότητά μας να αποκτήσουμε πλήρη εικόνα εμποδίζεται από τις ίδιες τις συνθήκες που προσδιόρισαν την επιβίωση -κρύψιμο, μετακίνηση, διαφυγή, ψεύτικες ταυτότητες κ.λπ. Περίπου 8.000 Εβραίοι σε σύνολο 70.000 – 75.000 προπολεμικού πληθυσμού διασώθηκαν κρυπτόμενοι σε διάφορα σημεία της χώρας ή διαφεύγοντας στη Μέση Ανατολή, σημαντικός αριθμός χάρη στην άμεση ή έμμεση βοήθεια του ΕΑΜ.
Οι αριθμοί έχουν σημασία μόνο αν αντιληφθούμε χρονικές ασυνέχειες και τοπικές διαφοροποιήσεις. Εκτιμώ πως ένα ποσοστό 20% – 25% ενταγμένων ενεργά στο ΕΑΜ, στο σύνολο όσων επιβίωσαν κρυπτόμενοι, δεν πρέπει να είναι μακριά από την πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση, αν επιχειρήσουμε να αντιληφθούμε τους Εβραίους ως συλλογικότητα με διακριτά χαρακτηριστικά, μιλάμε για μια σχετικά υψηλή συμμετοχή.
Ξέρουμε ότι η εβραϊκή κοινότητα της Αθήνας εν πολλοίς διασώθηκε στην πλειονότητά της εξαιτίας της απόφασης του αρχιραβίνου Ηλία Μπαρζιλάι να συνεργαστεί με το ΕΑΜ. Υπάρχουν αντίστοιχες, εξίσου άγνωστες περιπτώσεις; Γιατί συνέβη αυτό και πώς στάθηκε γενικά το ΕΑΜ απέναντι στον διωγμό των Εβραίων;
Το ΕΑΜ είναι από την αρχή παρόν στον διωγμό. Στις αρχές του 1943 έρχεται σε επαφή με τον ραβίνο της Θεσσαλονίκης, τον Κόρετς (χωρίς αποτέλεσμα), και βοηθάει μερικές εκατοντάδες Εβραίους να βγουν από την πόλη, ενώ έχουν αρχίσει οι εκτοπισμοί. Η δεύτερη φάση έρχεται το φθινόπωρο του 1943, όταν οι Γερμανοί αναλαμβάνουν την κυριαρχία σε ολόκληρη τη χώρα και εισάγουν αντισημιτικά μέτρα στην Αθήνα και στα άλλα μέρη που υπάρχουν εβραϊκοί πληθυσμοί.
Εκείνη την περίοδο η ανάπτυξη της Αντίστασης που είχε μεσολαβήσει και η αφύπνιση παραγόντων του εβραϊσμού -όπως ο αρχιραβίνος Αθηνών Ηλίας Μπαρζιλάι που ανέφερες-, εξαιτίας του σοκ από τα προηγηθέντα στην Θεσσαλονίκη, διαμόρφωνε τις προϋποθέσεις τόσο για μια μεγαλύτερη προθυμία ατόμων και ομάδων να βοηθήσουν Εβραίους όσο και για μια αυξημένη ετοιμότητα των ίδιων των Εβραίων να την εκμεταλλευτούν.
Το φθινόπωρο του 1943 το ΕΑΜ είναι πιο έτοιμο να συνδράμει τους εβραϊκούς πληθυσμούς, τόσο επειδή έχει αναπτυχθεί επιχειρησιακά, αλλά και λόγω των μεταβολών της μαζικής ψυχολογίας, δεδομένου ότι ο πληθυσμός των κατεχόμενων χωρών της Ευρώπης πλέον βλέπει στον ορίζοντα την ήττα των Γερμανών.
Στην περίπτωση της Αθήνας έχουμε τη δράση του Έβερτ και του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, που συνέβαλαν στη διάσωση Εβραίων. Σε τι διαφοροποιείται η βοήθεια του ΕΑΜ;
Το ΕΑΜ δεν είναι ο μόνος παράγοντας βοήθειας προς τους Εβραίους ούτε καν εντός του αντιστασιακού στρατοπέδου. Ο ΕΔΕΣ Αθήνας π.χ. καθοδηγεί ένα πολύ δραστήριο δίκτυο έκδοσης πλαστών ταυτοτήτων. Ακόμα και άνθρωποι που όχι μόνο δεν είναι αντιστασιακοί, αλλά ανήκουν μάλλον στο κατοχικό στρατόπεδο, όπως ο Άγγελος Έβερτ, καθοδηγούν τέτοια δίκτυα.
Το ΕΑΜ ξεχωρίζει για δύο λόγους. Ο ένας είναι η μεγάλη γκάμα δράσεων: ατομική στρατολόγηση, βοήθεια διαφυγής στα βουνά, εγκατάσταση σε ανταρτοκρατούμενες περιοχές, επαφές με κοινότητες και ραβίνους, οργάνωση δικτύου διαφυγής από τις ανατολικές ακτές της Εύβοιας στη Μέση Ανατολή.
Ο δεύτερος λόγος είναι η αναγωγή της βοήθειας αυτής στα ευρύτερα ιδεολογικά προτάγματα της οργάνωσης. Μάλλον η μεγάλη διαφορά στην περίπτωση του ΕΑΜ είναι ότι «συναντά» τους Εβραίους και ως οργανωτική δομή που προσφέρει επιλογές επιβίωσης και ως ιδεολογικό κίνημα που στηρίζει ανοιχτά μια διωκόμενη μειονότητα, κάτι ριζοσπαστικό για την εποχή.
Η περίπτωση της Αθήνας έχει αρχίσει να γίνεται γνωστή, υπάρχουν αντίστοιχες περιπτώσεις που ακόμα δεν έχουν χαρτογραφηθεί ιστορικά;
Η εμπειρία της διάσωσης των Ελλήνων Εβραίων είναι γνωστή μόνο στο περίγραμμά της. Ακόμα και η ίδια η Αθήνα, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως «πόλη της σωτηρίας», σε αντιδιαστολή με την τραγωδία της Θεσσαλονίκης, δεν έχει μελετηθεί σε αρκετό βάθος.
Είναι αρκετές οι κοινότητες που οφείλουν τα συγκριτικά μικρά ποσοστά απωλειών τους κυρίως στα ΕΑΜικά δίκτυα και τον ΕΛΑΣ των αντίστοιχων περιοχών, όπως ο Βόλος, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα, η Χαλκίδα ή το Αγρίνιο, όπου δεν υπάρχει οργανωμένη κοινότητα, αλλά οι οκτώ οικογένειες Εβραίων της πόλης, κάπου 40 άτομα, σώζονται όλοι κυρίως χάρη στο ΕΑΜ που τους φυγαδεύει.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνεις στο βιβλίο σου για τους Εβραίους στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ποια ήταν η παρουσία των Εβραίων στην Ελεύθερη Ελλάδα του ΕΑΜ και πώς διαμορφώνονταν οι σχέσεις και οι συσχετισμοί ανάμεσα στα δύο μέρη;
Στα τέλη του 1943 το ΕΑΜ ελέγχει εδαφικά ένα μεγάλο μέρος της υπαίθρου και οι ΕΑΜικές οργανώσεις στις περιοχές όπου κρύβονται Εβραίοι, όπως τα βουνά της δυτικής Θεσσαλίας, το Πήλιο ή η Εύβοια εγγυώνται έμπρακτα την ασφάλειά τους, φτάνοντας να τιμωρούν όσους δεν τους βοηθούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ΕΑΜική επικράτεια ήταν κάποιος παράδεισος ασφάλειας, αντίθετα τη ζωή ταλάνιζαν μεγάλες ελλείψεις τροφίμων και εφοδίων, φονικές γερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και καταστροφές χωριών, εχθρικές συμπεριφορές.
Όμως το ΕΑΜ ήταν το διαβατήριο σωτηρίας για χιλιάδες Εβραίους. Σημαντική πτυχή της συνάντησης ΕΑΜ και Εβραίων είναι οι προσπάθειες καταπολέμησης του αντισημιτισμού της υπαίθρου, ως κομμάτι του πολυσυζητημένου πολιτικού και κοινωνικού πειράματος που υπήρξε το ΕΑΜ για την ελληνική ύπαιθρο.
Αντιστοίχως επικεντρώνεις στην παρουσία των Εβραίων στον ΕΛΑΣ, επίσης άγνωστο εν πολλοίς πεδίο, και για την ιστορία των Εβραίων αλλά και για την ιστορία του ΕΛΑΣ. Τι κατέδειξε η έρευνά σου;
Σύμφωνα με μια πηγή του ΕΑΜ, κάπου 400 Εβραίοι βρέθηκαν στις γραμμές του ΕΛΑΣ, ενδεχομένως ήταν περισσότεροι και καταγράφεται ένα ποσοστό απωλειών (νεκροί και τραυματίες) της τάξεως του 25%, πολύ μεγάλο και για τα δεδομένα του ΕΛΑΣ. Εκτός του ότι Εβραίοι πραγματικά πολέμησαν στο αντάρτικο, η συμμετοχή είχε και ποιοτικά στοιχεία, όπως αντικατοπτρίζεται στην αριθμητικά αυξημένη παρουσία γιατρών, διαχειριστών και υπεύθυνων επιμελητείας, δηλαδή ανθρώπων που λόγω αστικής προέλευσης και μόρφωσης αναδείχθηκαν σε κρίσιμες θέσεις.
Με το βιβλίο σου μπαίνεις σε ένα «σκοτεινό δωμάτιο» της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Γιατί παρέμεινε άγνωστη αυτή η πτυχή τόσα χρόνια;
Μεταπολεμικά το ΕΑΜικό κίνημα βρέθηκε υπό διωγμόν, ενώ οι ΕΑΜίτες Εβραίοι ήταν διπλά ανεπιθύμητοι, πολιτικά και «εθνικά» ύποπτοι. Αργότερα η μνήμη του Ολοκαυτώματος συντέθηκε (με καθυστέρηση κι εκείνη) γύρω από την ανάμνηση της στρατοπεδικής εμπειρίας, χωρίς να αφήσει πολύ χώρο για την εβραϊκή αντίσταση ως ζήτημα, ούτε καν ως εξαίρεση του κανόνα της εξόντωσης. Αντίστοιχα ούτε η Αριστερά ανακάλεσε τη συνάντηση ΕΑΜ – Εβραίων ως κάποιο διακριτό στοιχείο της εθνικής και πολιτικής κληρονομιάς του ΕΑΜικού κινήματος. Είναι μια σκισμένη σελίδα της ιστορίας και των δύο μερών που την αποτελούν.
Γιατί να διαβάσουμε αυτή την ιστορία σήμερα και μέσα στην πανδημία;
Γιατί αφηγείται μέσα από πολλές ατομικές ιστορίες ένα διττό, διαχρονικό μήνυμα αντιρατσιστικής συνείδησης και αγωνιστικής στάσης μπροστά σε διλημματικές καταστάσεις ζωής ή θανάτου.
Πόλυ Κρημνιώτη
ΧΑΝΔΡΙΝΟΣ Γ. ΙΑΣΟΝΑΣ
https://www.politeianet.gr/sygrafeas/chandrinos-g-iasonas-49232
Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΠΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 1942-1944
Εκδότης: ΘΕΜΕΛΙΟ
ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΑΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ
Εκδότης: ΜΩΒ ΣΚΙΟΥΡΟΣ
ΤΟ ΕΑΜ ΚΑΙ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Εκδότης: ΨΗΦΙΔΕΣ
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟΥ
Εκδότης: ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Εκδότης: ΓΝΩΜΩΝ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Εκδότης: ΓΝΩΜΩΝ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
ΣΥΝΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
ΤΟ ΕΑΜ ΚΑΙ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
https://www.politeianet.gr/books/9786188430051-chandrinos-g-iasonas-psifides-sunagonistes-318808
Κωδ. Πολιτείας: 9851-0005
| Τιμή Έκδοσης €21.20 | Τιμή Πολιτείας €19.08 | (-10%) |
| Κερδίζετε €2.12 |
Περιορισμένος αριθμός αντιτύπων σε απόθεμα. Αποστέλλεται κατά κανόνα σε 1-5 εργάσιμες μέρες.
– Διευκρινίσεις σχετικά με τις τιμές διάθεσης βιβλίων
Παρουσίαση
Ο εβραϊκός πληθυσμός στην Ελλάδα πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στη ναζιστική Γενοκτονία. Ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός κατάφερε να γλιτώσει από τον διωγμό ζώντας κρυπτόμενος στην ύπαιθρο ή ακόμη και μέσα στις γερμανοκρατούμενες πόλεις, διαφεύγοντας στο εξωτερικό ή εντασσόμενος στην Αντίσταση. Από τις αντιστασιακές οργανώσεις, εκείνη που διασταυρώθηκε πιο άμεσα με τον εβραϊκό πληθυσμό ήταν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συντριπτική πλειοψηφία των εβραίων που πήραν μέρος στην Αντίσταση βρέθηκαν στις εαμικές οργανώσεις (ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, Εθνική Αλληλεγγύη, Αετόπουλα) και στον ΕΛΑΣ. Σημαντικός αριθμός από τους περίπου 8.000 εβραίους που γνωρίζουμε πως επιβίωσαν, είτε κρυπτόμενοι στην ύπαιθρο ή στις πόλεις, είτε διαφεύγοντας στη Μέση Ανατολή, έτυχε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υποστήριξης από πρόσωπα και πρωτοβουλίες που συνδέονταν με το ΕΑΜ. Απολυτήρια και φύλλα πορείας του ΕΛΑΣ είναι από τα ελάχιστα κείμενα της κατοχικής περιόδου, στα οποία η αναγραφή του εβραϊκού ονόματος γινόταν για λόγους τιμής και αναγνώρισης και όχι ως μία ακόμα εγγραφή στην καταθλιπτική γραφειοκρατία του διωγμού, της σύλληψης και της εξόντωσης.
Το βιβλίο διερευνά την πολυσχιδή συνάντηση εβραίων και εαμικής Αντίστασης από την αρχή της Κατοχής μέχρι και τα χρόνια του Εμφυλίου, φέρνοντας στο ίδιο πλαίσιο αρχειακά ίχνη, βιβλιογραφικές πηγές και μαρτυρίες. Αναζητά τους όρους ένταξης των εβραίων στην Αντίσταση και, αντίστροφα, τις μορφές -και τα όρια- κινητοποίησης της Αντίστασης στην κατεύθυνση υποστήριξης της πιο κατατρεγμένης από τους Ναζί μερίδας του πληθυσμού. Οι «Συναγωνιστές» βαφτίστηκαν έτσι από την προσφώνηση των αγωνιστών του ΕΑΜ μεταξύ τους. Μία λέξη που αντηχεί τη διάθεση των ανθρώπων να συμπήξουν μία αγωνιστική συλλογικότητα πέρα και πάνω από παλιούς διαχωρισμούς και διακρίσεις καταγωγής, θρησκείας και ταυτότητας. Μία ξεχασμένη σελίδα της κατοχικής ιστορίας και συνάμα ένα μήνυμα που, όσο τετριμμένη κι αν είναι αυτή η διατύπωση, θα πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά στο παρόν, αλλά και στο μέλλον που προσδοκούμε να έρθει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Πρόλογος της «Ιστορικής σειράς: Παλίμψηστο»
Προλογικό σημείωμα της Ζανέτ Μπαττίνου, Διευθύντριας ΕΜΕ
Πρόλογος συγγραφέα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Εβραϊκή Αντίσταση ΚΑΙ Αντίσταση των εβραίων. Ευρωπαϊκές και ελληνικές οπτικές
ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΩΓΜΟ
ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΝΤΑΡΤΕΣ
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ: Απελευθέρωση και μεταδιωγμός
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΗΓΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΛεπτομέρειες
| ISBN13 | 9786188430051 |
| Εκδότης | ΨΗΦΙΔΕΣ |
| Σειρά | ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟ 2 |
| Χρονολογία Έκδοσης | Δεκέμβριος 2020 |
| Αριθμός σελίδων | 336 |
| Διαστάσεις | 21×14 |
| Κωδικός Πολιτείας | 9851-0005 |
| Θέμα | ΙΣΤΟΡΙΑ – ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ – ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ/ ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ |
| Θέση στο κατάστημα | Είσοδος Γ |
ΠΡΟΣΩΠΟ
- Αρχική
- ΠΡΟΣΩΠΟ
Ιάσονας Γ. Χανδρινός
Ελλάδα
https://biblionet.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%BF/?personid=92278
Ο Ιάσονας Χανδρινός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1984. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 2006. Τα ερευνητικά του πεδία είναι η περίοδος του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, η Κατοχή στην Ελλάδα (1941-1944) και η εβραϊκή γενοκτονία από τους Ναζί. Από το 2007 έως το 2017 εργάστηκε ως ιστορικός-επιστημονικός συνεργάτης του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος (ΕΜΕ), ενώ είναι ιδρυτικό μέλος του Εργαστηρίου Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού. Το 2012 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα (1942-1944)», στις Εκδόσεις Θεμέλιο, το οποίο έκανε τρεις επανεκδόσεις. Το 2015 υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα την εμπειρία της γερμανικής κατοχής σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης την περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου και επόπτη τον καθηγητή Χάγκεν Φλάισερ. Η διατριβή κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 2018 από τις Εκδόσεις Ο Μωβ Σκίουρος με τίτλο «Πόλεις σε πόλεμο (1939-1945). Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα υπό γερμανική κατοχή». Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη Γερμανία. Είναι επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου του Ρέγκενσμπουργκ στη Βαυαρία, ενώ από τον Οκτώβριο του 2018 εκπονεί μεταδιδακτορική έρευνα με θέμα ‘Έλληνες στο Γ΄ Ράιχ: Αιχμαλωσία-καταναγκαστική εργασία-εργατική μετανάστευση’ ως υπότροφος του κρατικού ιδρύματος Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG). Είναι παντρεμένος με την ιστορικό Άννα Μαρία Δρουμπούκη και ζουν στο Βερολίνο με τις τέσσερις γάτες τους.Τίτλοι:Συγγραφέας
Ιάσονας Γ. Χανδρινός Συναγωνιστές Το ΕΑΜ και οι εβραίοι της Ελλάδας
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Ψηφίδες Αθήνα, 2020ISBN: 978-618-84300-5-1Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Συλλογικό έργο Ιστορία και δικαιοσύνη
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Ασίνη Αθήνα, 2020ISBN: 978-618-5346-19-5 ΚυκλοφορείΒιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός Πόλεις σε πόλεμο 1939-1945 Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα υπό γερμανική κατοχή
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Ο Μωβ Σκίουρος Αθήνα, 2018ISBN: 978-618-83047-6-5Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός Το τιμωρό χέρι του λαού Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Θεμέλιο Αθήνα, 2017ISBN: 978-960-310-388-2ΚυκλοφορείΒιβλίο
Συλλογικό έργο Εβραϊκές κοινότητες ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, 15ος-20ός αιώνας: Οικονομία, κοινωνία, πολιτική, πολιτισμός Πρακτικά διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου (Ιωάννινα, 21-23 Μαΐου 2015)
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Ισνάφι Αθήνα, 2016ISBN: 978-960-9446-16-7 ΚυκλοφορείΒιβλίο
Άννα-Μαρία Δρουμπούκη Η Θεσσαλονίκη κατά τη γερμανική κατοχή Συλλογή Βύρωνος Μήτου
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Ποταμός Αθήνα, 2014ISBN: 978-960-545-046-5ΚυκλοφορείΒιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός Το τιμωρό χέρι του λαού Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944 Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Θεμέλιο Αθήνα, 2012ISBN: 978-960-310-356-1Εξαντλημένο
Βιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός ΕΛΑΣ Ο μεγαλύτερος στρατός της Εθνικής Αντίστασης Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Γνώμων Εκδοτική Αθήνα, 2011ISBN: 978-960-99642-3-4Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός ΕΛΑΣ Ο μεγαλύτερος στρατός της Εθνικής Αντίστασης Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Γνώμων Εκδοτική Αθήνα, 2011ISBN: 978-960-99642-2-7ΚυκλοφορείΒιβλίο
Συλλογικό έργο Κατοχή, Αντίσταση 1941-1944 Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Άλτερ Εγκο Μ.Μ.Ε. Α.Ε.Αθήνα, 2010ISBN: 978-960-469-873-8Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Συλλογικό έργο Η μάχη των Αθηνών 1944 Ο ματωμένος Δεκέμβριος
Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. ΧανδρινόςΠερισκόπιοΑθήνα, 2008 ISBN: 978-960-6740-67-1Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Ιάσονας Γ. Χανδρινός Εθνική αντίσταση Η αληθινή ιστορία του ελληνικού αντάρτικου Συγγραφέας: Ιάσονας Γ. ΧανδρινόςΠερισκόπιοΑθήνα, 2007ISBN: 978-960-8345-97-3Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Επιμέλεια
Όλη νύχτα εδώ Μια προφορική ιστορία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
Επιμέλεια: Ιάσονας Γ. ΧανδρινόςΕκδόσεις ΚαστανιώτηΑθήνα, 2020ISBN: 978-960-03-6670-9Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Γεώργιος Ε. Γούναρης Ορμάτε σαν τα λιοντάρια Το ημερολόγιο ενός αντάρτη του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ
Επιμέλεια: Ιάσονας Γ. Χανδρινός ΑλφειόςΑθήνα, 2020ISBN: 960-6679-60-8
Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Όλη νύχτα εδώ Μια προφορική ιστορία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
Επιμέλεια: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Εκδόσεις Καστανιώτη Αθήνα, 2019ISBN: 978-960-03-6670-9Εξαντλημένο
Βιβλίο
Συλλογικό έργο Η εποχή των ρήξεων Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940
Επιμέλεια: Ιάσονας Γ. ΧανδρινόςΕπίκεντροΘεσσαλονίκη, 2012ISBN: 978-960-458-363-8Κυκλοφορεί
Βιβλίο
Γιώργος Αθανασίου Ολόψυχα Στην Εθνική Αντίσταση 1941-45 με τον ΕΛΑΣ: Στον Εμφύλιο 1946-49 με τον ΔΣΕ
Επιμέλεια: Ιάσονας Γ. Χανδρινός Αλφειός Αθήνα, 2012ISBN: 978-960-6679-25-4ΚυκλοφορείΒιβλίο
Βιβλίο
Συναγωνιστές
Το ΕΑΜ και οι εβραίοι της Ελλάδας
Ιάσονας Χανδρινός
https://biblionet.gr/titleinfo/?titleid=252777&return_url
Αθήνα
Ψηφίδες
2020
σ. 336
Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-618-84300-5-1
Παλίμψηστο 2
Σημειώσεις: 36σελιδο Φωτογραφικό παράρτημα
Φωτογράφηση: ΝΑΙ
Κυκλοφορεί
Τιμή: 21.20€ Φ.Π.Α.: 6%
Περίληψη:
Ο εβραϊκός πληθυσμός στην Ελλάδα πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στη ναζιστική Γενοκτονία. Ένας όχι ευκαταφρόνητος αριθμός κατάφερε να γλιτώσει από τον διωγμό ζώντας κρυπτόμενος στην ύπαιθρο ή ακόμη και μέσα στις γερμανοκρατούμενες πόλεις, διαφεύγοντας στο εξωτερικό ή εντασσόμενος στην Αντίσταση. Από τις αντιστασιακές οργανώσεις, εκείνη που διασταυρώθηκε πιο άμεσα με τον εβραϊκό πληθυσμό ήταν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συντριπτική πλειοψηφία των εβραίων που πήραν μέρος στην Αντίσταση βρέθηκαν στις εαμικές οργανώσεις (ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, Εθνική Αλληλεγγύη, Αετόπουλα) και στον ΕΛΑΣ. Σημαντικός αριθμός από τους περίπου 8.000 εβραίους που γνωρίζουμε πως επιβίωσαν, είτε κρυπτόμενοι στην ύπαιθρο ή στις πόλεις, είτε διαφεύγοντας στη Μέση Ανατολή, έτυχε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υποστήριξης από πρόσωπα και πρωτοβουλίες που συνδέονταν με το ΕΑΜ. Απολυτήρια και φύλλα πορείας του ΕΛΑΣ είναι από τα ελάχιστα κείμενα της κατοχικής περιόδου, στα οποία η αναγραφή του εβραϊκού ονόματος γινόταν για λόγους τιμής και αναγνώρισης και όχι ως μία ακόμα εγγραφή στην καταθλιπτική γραφειοκρατία του διωγμού, της σύλληψης και της εξόντωσης.
Το βιβλίο διερευνά την πολυσχιδή συνάντηση εβραίων και εαμικής Αντίστασης από την αρχή της Κατοχής μέχρι και τα χρόνια του Εμφυλίου, φέρνοντας στο ίδιο πλαίσιο αρχειακά ίχνη, βιβλιογραφικές πηγές και μαρτυρίες. Αναζητά τους όρους ένταξης των εβραίων στην Αντίσταση και, αντίστροφα, τις μορφές -και τα όρια- κινητοποίησης της Αντίστασης στην κατεύθυνση υποστήριξης της πιο κατατρεγμένης από τους Ναζί μερίδας του πληθυσμού. Οι «Συναγωνιστές» βαφτίστηκαν έτσι από την προσφώνηση των αγωνιστών του ΕΑΜ μεταξύ τους. Μία λέξη που αντηχεί τη διάθεση των ανθρώπων να συμπήξουν μία αγωνιστική συλλογικότητα πέρα και πάνω από παλιούς διαχωρισμούς και διακρίσεις καταγωγής, θρησκείας και ταυτότητας. Μία ξεχασμένη σελίδα της κατοχικής ιστορίας και συνάμα ένα μήνυμα που, όσο τετριμμένη κι αν είναι αυτή η διατύπωση, θα πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά στο παρόν, αλλά και στο μέλλον που προσδοκούμε να έρθει.Θέματα:
Εβραίοι – Ιστορία (909.925)
Ελλάς – Ιστορία – Εθνική Αντίσταση, 1940-1944 (938.764)
Κριτικές – Παρουσιάσεις:
| Οντέτ Βαρών – Βασάρ | Εβραίοι και Αντίσταση | «The Books’ Journal» | 121 | Ιούλιος-Αύγουστος 2021 |
| Λέανδρος Μπόλαρης | Συναγωνιστές | Περιοδικό «Σοσιαλισμός από τα Κάτω» | 145 | Μάρτιος-Απρίλιος 2021 |
| Πόλυ Κρημνιώτη | Ιάσονας Χανδρινός: Το ΕΑΜ ήταν το διαβατήριο σωτηρίας για χιλιάδες Εβραίους | «Η Αυγή» | 24/1/2021 |
Δημόσιος Λόγος 