του Απόστολου Μαγκαρδά *
1. ΜΙΑ Α.Ο.Ζ. ΔΡΟΜΟΣ:ΑΠΟ ΤΟ ΙΟΝΙΟ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Τον καιρό αυτό στο δημόσιο λόγο κυριαρχεί το αρτικόλεξο Α.Ο.Ζ. Πρόκειται για το σύντομο τρόπο αναφοράς στον όρο Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Η Α.Ο.Ζ., σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη περί Δικαίου της Θάλασσας (1982) του Ο.Η.Ε., θεωρείται η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από τον άνεμο και το νερό. Συνήθως, εκτείνεται στα 12 ναυτικά μίλια πέραν των χωρικών υδάτων μιας χώρας και στα 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή.
Ο όρος Α.Ο.Ζ. κυριαρχεί στο δημόσιο λόγο για δύο λόγους. Από τη μια είχαμε την Άγκυρα, να παρεμποδίζει γεώτρηση της ιταλικής εταιρείας ενέργειας Eni σε οικόπεδο της κυπριακής Α.Ο.Ζ., να συμβαίνει λίγες ημέρες μετά το θερμό επεισόδια στα Ίμια. Από την άλλη έχουμε την εμπλοκή, μετά από παρέμβαση του Προέδρου της Αλβανίας Ιλίρ Μέτα (1969-), στις διαπραγματεύσεις Αθηνών-Τιράνων για την οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ. και των θαλασσίων ζωνών.
Στο επίκεντρο και πάλι η διακρατική συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, μια πονεμένη ιστορία με πολύ παρασκήνιο για ανάμιξη προ ετών της Άγκυρας, έτσι ώστε να μη επιτευκτεί διευθέτηση στο Ιόνιο, για να μη δημιουργηθεί ισχυρό προηγούμενο για ρύθμιση και στο Αιγαίο. Η Τουρκία έχει γερές βάσεις στην Αλβανία., φρόντισε να τις βάλει αμέσως μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού και έχει μεγάλη διείσδυση στις πολιτικές ελίτ.
Πάμε, λοιπόν, να θυμηθούμε τι έχει συμβεί με τα θαλάσσια σύνορα εκεί. Η αρχική καλή συμφωνία του 2009 για τα θαλάσσια σύνορα και την Α.Ο.Ζ. που είχαν υπογράψει Καραμανλής (1956-) και Μπερίσα (1944-), αλλά στη συνέχεια ακυρώθηκε από το Αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, τροποποιείται σύμφωνα με ρεπορτάζ του Top Channel των Τιράνων και μεγάλο μέρος των Οικοπέδων ΙΟΝΙΟ 1 και ΙΟΝΙΟ 2, περνούν στην αλβανική δικαιοδοσία.
2. ΚΥΝΗΓΙ ΓΙΑ ΤΟ ΘΗΣΑΥΡΟ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
Στην ηλεκτρονική του έκδοση, το γερμανικό περιοδικό der Spiegel, δημοσιεύει άρθρο για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου με τίτλο “Κυνήγι για το θησαυρό της Μεσογείου” και υπότιτλο “Γεωστρατηγικό powerplay”. Tο γερμανικό περιοδικό, όπως αναφέρει:“στη Μεσόγειο υπάρχουν τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πολλοί θέλουν να εξορύξουν την πρώτη ύλη. Τώρα κλιμακώνεται η διένεξη ανάμεσα στο Ισραήλ και το Λίβανο, αλλά και ανάμεσα στην Τουρκία και την Κύπρο”.
Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου συζητούνται θέματα όπως ο πόλεμος στη Συρία, η διένεξη Ιράν και Ισραήλ, η πυρηνική απειλή από τη Βόρεια Κορέα, η διαμάχη για τα νησιά της νότιας κινεζικής θάλασσας και γενικά όλες οι παγκόσμιες εστίες κρίσης. Όμως, είναι πολύ πιθανό ότι εστιάζεται το ενδιαφέρον και στη Μεσόγειο. Και ο λόγος είναι, το φυσικό αέριο.
Πολλά παραμεσόγεια κράτη, αυτόν τον καιρό, βρίσκονται σε διένεξη για το ποιος επιτρέπεται και πού να αναζητήσει και να εξορύξει την πρώτη ύλη. Η Τουρκία με την Ελλάδα και την Κύπρο, το Ισραήλ με το Λίβανο, επιδίδονται σε έναν αγώνα για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων. Από τις αρχές Φεβρουαρίου 2018 η κατάσταση έχει κλιμακωθεί, σημειώνει το Der Spiegel και προσθέτει:“Νότια του κυπριακού λιμανιού της Λάρνακας βρίσκεται ένας θησαυρός αερίου”.
Τα τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν τον ιταλικό ενεργειακό όμιλο ΕΝΙ να φτάσει με το πλοίο-γεωτρύπανο “Saipem 1200” την περιοχή προς εξερεύνηση. Έκαναν αποκλεισμό του πλωτού γεωτρύπανου “Saipem 12000”, στην κυπριακή Α.Ο.Ζ., στο οποίο δεν επέτρεψαν να προχωρήσει στον στόχο “Σουπιά”. Το αδρανοποιημένο γεωτρύπανο της ιταλικής εταιρείας, μέσα στην κυπριακή Α.Ο.Ζ., θα αποχωρήσει με προορισμό το Μαρόκο.
3. ΟΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ
Η ένταση στο Αιγαίο αλλά και η κρίση στην κυπριακή Α.Ο.Ζ. κυριαρχεί στις αναλύσεις των κυπριακών εφημερίδων. Η εφημερίδα “Ο Φιλελεύθερος”, σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ, που υπογράφει ο Κώστας Βενιζέλος, έχει τίτλο “Τελεσίγραφο από Ερντογάν-Θέλει διαχείριση-διαχωρισμό αερίου και μοντέλο δύο κρατών στο Κυπριακό”.
Aναφέρει, επίσης, πως η ‘Αγκυρα παρουσιάζεται αποφασισμένη “να τραβήξει στα άκρα τις εξελίξεις στην κυπριακή Α.Ο.Ζ., μέχρι δηλαδή να εξασφαλίσει αυτά που επιδιώκει”. Πληροφορίες που διαθέτει η εφημερίδα αναφέρουν πως η αποκλιμάκωση της κρίσης για την Τουρκία “περνά μέσα από τη συνδιαχείριση του φυσικού αερίου και σε ό,τι αφορά το Κυπριακό σε ένα μοντέλο, που θα παραπέμπει σε δυο κράτη”.
ΠΗΓΕΣ
1) Καρχιλάκη, Ζαχαριάδης, CNN Greece/Epicenter, 2018, http://www.cnn.gr/ereynes/video/9583/epicenter-apo-to-ionio-mexri-tin-anatoliki-mesogeio-mia-aoz-dromos .
2) Ο.Η.Ε., Δίκαιο της Θάλασσας/Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, Τμ.V άρθρο 55-56, 1982, https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm.
3) Σαββίδης , εφ.Πρώτο Θέμα, 2018, http://www.protothema.gr/politics/article/760759/gia-sumfonia-elladas-alvanias-gia-thalassia-kai-hersaia-sunora-miloun-ta-alvanika-mme.
4) Ηλ.εφ.Η Εφημερίδα, 2018, http://www.iefimerida.gr/news/397217/spiegel-thisayros-koitasma-stin-kypro-geostratigiko-paihnidi.
5) Ηλ.εφ.Η Εφημερίδα, 2018, http://www.iefimerida.gr/news/397190/toyrkika-ploia-kratoyn-egklovismeno-geotrypano-saipem-gia-dekati-imera-stin-kypriaki-aoz.
6) Εφημ.Πολίτης, 2018, http://politis.com.cy/article/fevgi-gia-maroko-to-geotripano-tis-eni.
* Ο Απόστολος Μαγκαρδάς είναι Μεταπτυχιακός Φοιτητής στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Επικοινωνία και Νέα Δημοσιογραφία του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Δημόσιος Λόγος 
Μια σκέψη σχετικά μέ το “ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΑ “ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ” ΚΑΙ ΕΣΤΙΕΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΣΕ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ”