του Απόστολου Μαγκαρδά *
ΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΜΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥΣ
Στόχο συστηματικών και βάναυσων επιθέσεων εξακολουθούν να αποτελούν οι δημοσιογράφοι, σε ολόκληρο τον κόσμο-από την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη έως τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή. Εν μέσω διασταυρούμενων πυρών βρίσκονται μερικοί απ’ αυτούς, κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικών ανταποκρίσεων προκειμένου να καλύψουν ένοπλες συρράξεις. Ωστόσο, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι καθίστανται θύματα στοχευμένων επιθέσεων ατόμων καθώς και εγκληματικών ομάδων που επιχειρούν να παρεμποδίσουν το έργο τους και τη μετάδοση πληροφοριών, τη διάδοση απόψεων καίριας σημασίας, την αποκάλυψη περιπτώσεων διαφθοράς και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων.
Οι δημοσιογράφοι, σε πολλές χώρες, καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο. Απειλές κατά της ζωής τους δέχονται σχεδόν καθημερινά. Χάνουν τη ζωή τους δημοσιογράφοι, επειδή αποκάλυψαν συγκεκριμένες πληροφορίες, αλλά πάλι μερικές φορές χάνουν τη ζωή τους, επειδή ακριβώς παρέλειψαν να προβούν σε αποκαλύψεις για κάποιο θέμα. Δεν περιορίζονται, ωστόσο, οι επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων μόνο σε δολοφονικές επιθέσεις. Το 2012, πολλοί δημοσιογράφοι έχουν υποστεί άγριο ξυλοδαρμό ή σοβαρούς τραυματισμούς από εκρηκτικούς μηχανισμούς ή πυροβόλα όπλα. Ένας ρεπόρτερ του ραδιοφώνου από τη Βολιβία, το 2012, πυρπολήθηκε από επικίνδυνους δράστες, που έχυσαν πάνω του βενζίνη, ενώ μεταδιδόταν η ραδιοφωνική εκπομπή του ζωντανά. Επίσης, πολύ συχνά, παγιδεύονται οι οικογένειες των δημοσιογράφων στη θανάσιμη δίνη της βίας. Ανεξέλεγκτες διαστάσεις έχει προσλάβει η ατιμωρησία για τους υπεύθυνους των επιθέσεων εναντίον των δημοσιογράφων και στέκεται ως ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη βελτίωση της ασφάλειας των δημοσιογράφων [1].
ΜΕΞΙΚΟ:ΜΕΤΕΩΡΗ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ
Η μεξικανική κυβέρνηση, ανακοίνωσε ο Ο.Η.Ε. ότι, αγωνίζεται για να διασφαλίσει την ασφάλεια των δημοσιογράφων και να οδηγήσει ενώπιον της δικαιοσύνης όσους προσπαθούν να καταστείλουν την ελευθερία του λόγου, αφού αξιωματούχοι του:ειδικοί σε θέματα ελευθερίας της έκφρασης, πραγματοποίησαν περιοδεία στη χώρα, από τις 27 Νοεμβρίου ως τις 4 Δεκεμβρίου, σε μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες σε όλο τον κόσμο για τους εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης [2]. Στο Μεξικό τα τελευταία 17 χρόνια 111 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί, περισσότεροι από το ένα τρίτο των οποίων (38) υπό την κυβέρνηση του προέδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο (1966-). Οι δημοσιογράφοι στο Μεξικό είναι συνεχώς αντιμέτωποι με απειλές και άλλες πρακτικές εκφοβισμού.
Ακτιβιστές δημοσιογράφοι και δικηγόροι υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον Ιούνιο του 2017, προσέφυγαν στο δικαστήριο αφού εμπειρογνώμονες ανακάλυψαν ότι είχαν μολυνθεί τα κινητά τους τηλέφωνα από ένα λογισμικό παρακολούθησης που διέθετε μόνο η μεξικανική κυβέρνηση. Στην 147η θέση κατατάσσει το Μεξικό η οργάνωση Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα, στον παγκόσμιο κατάλογο για την ελευθερία του Τύπου, σε σύνολο 180 χωρών, κάτω από τη Βενεζουέλα, το Νότιο Σουδάν και το Μπανγκλαντές [3].
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ:ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΟΥ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΖΩΕΣ
Ο θάνατος της Μαλτέζας δημοσιογράφου Δάφνη Ανν Καρουάνα Γκαλιζία (1964-2017) έφερε ξανά στο προσκήνιο, με τον πλέον τραγικό τρόπο, τις σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται οι δημοσιογράφοι να ασκήσουν τα καθήκοντά τους διεθνώς. Η Καρουάνα Γκαλιζία είχε ασχοληθεί με μια σειρά από υποθέσεις διαφθοράς, μεταξύ των οποίων και τα Panama Papers [4].
Η Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση για διαφθορά και συνέβαλε στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών στη χώρα, στις 3 Ιουνίου 2017. Σκοτώθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2017 από μια βόμβα που είχε τοποθετηθεί κάτω από το αυτοκίνητό της. Η έκρηξη της βόμβας έκοψε πρόωρα το νήμα της ζωής της 53χρονής ερευνητικής δημοσιογράφου και μπλόγκερ Καρουάνα Γκαλιζία, ανεβάζοντας τον αριθμό των δημοσιογράφων που έχουν χάσει τη ζωή τους από την αρχή του 2017 σε όλο τον κόσμο σε 54 [5].
Πηγή:REUTERS/Darrin Zammit Lupi.
http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes
Στη μακάβρια λίστα την πρωτιά κατέχει το Μεξικό, όπου έχουν χάσει τη ζωή τους 12 δημοσιογράφοι από τις αρχές του έτους, ξεπερνώντας ακόμη και τον απολογισμό σε εμπόλεμες περιοχές όπως το Ιράκ, η Υεμένη και η Συρία, όπου έχουν καταγραφεί συνολικά 11 θάνατοι [6]. Πολλοί θάνατοι δημοσιογράφων έχουν καταγραφεί και στην Ευρώπη, με δύο δημοσιογράφους να έχουν σκοτωθεί στη Ρωσία. Η “Γηραιά ήπειρος” συγκλονίστηκε από την άγρια δολοφονία της Σουηδέζας δημοσιογράφου Κιμ Βαλ, που δολοφονήθηκε όταν είχε πάει να πάρει συνέντευξη, τον Αύγουστο του 2017, από τον Δανό εφευρέτη Πέτερ Μάντσεν, πάνω στο αυτοσχέδιο υποβρύχιό του [7].
http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/103650/o-danos-efeyretis-paradextike-oti-diamelise-tin-kim-val
http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/103650/o-danos-efeyretis-paradextike-oti-diamelise-tin-kim-val
http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes
Ο θάνατος μπορεί να είναι ο ύψιστος κίνδυνος που αντιμετωπίζουν παγκοσμίως οι δημοσιογράφοι, δεν είναι όμως ο μόνος. Ενδεικτική είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν στη γειτονική Τουρκία οι εκπρόσωποι του Τύπου, που βρίσκονται αντιμέτωποι με σφοδρή λογοκρισία, διώξεις, αλλά και φυλακίσεις. Ο υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας, Αμντουλχαμίντ Γκιούλ, έκανε γνωστό πως ακυρώθηκαν 889 ταυτότητες δημοσιογράφων, μόνο το 2016 [8].
ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes
Ο Μάκης Διόγος, Ά αντιπρόεδρος της Ε.Σ.Η.Ε.Α., στη συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN Greece και στη δημοσιογράφο Γεωργία Κουρουπάκη, χαρακτήρισε τη δημοσιογραφία ως ένα “άκρως ανθυγιεινό επάγγελμα για αυτούς που το ασκούν και βεβαίως πολύ περισσότερο για αυτούς που το ασκούν με ευσυνειδησία, με ειλικρίνεια και κυρίως με μοναδικό στόχο να ενημερώσουν τους πολίτες και να υπερασπιστούν το δικαίωμα της Ελευθεροτυπίας”, σημειώνοντας σχετικά πως πολλές φορές οι δημοσιογράφοι το πληρώνουν με την ίδια τους τη ζωή, προσπαθώντας να κάνουν αυτό που επέλεξαν, δηλαδή να μεταφέρουν ειδήσεις και γεγονότα στους πολίτες, να γράφουν δημόσια.
Ακολουθεί ηχητικό απόσπασμα της συνέντευξης
Παρουσίαση για τους κινδύνους και τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι.
* Ο Απόστολος Μαγκαρδάς είναι Απόφοιτος του Προγράμματος Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό (με κατεύθυνση Ιστορία-Αρχαιολογία-Τέχνη) του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (Α.Π.ΚΥ.) και Μεταπτυχιακός Φοιτητής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Επικοινωνία και Νέα Δημοσιογραφία.
[1] McKenzie, Spindelegger, 2012, ηλ.εκδ.εφ.Το Βήμα, http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=485772.
[2] Ηλ.εκδ.Το Ποντίκι, 2017, http://www.topontiki.gr/article/249867/mexiko-oie-meteori-i-eleytheria-toy-logoy-kai-i-asfaleia-ton-dimosiografon.
[3] The Press Project, 2017, https://www.thepressproject.gr/article/120204/Anisuxia-gia-tin-asfaleia-ton-dimosiografon-sto-Meksiko.
[4] Κουρουπάκη, CNN Greece, 2017, http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes.
[5] CNN Greece, 2017, http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/101942/mystirio-me-ton-thanato-dimosiografoy-stin-malta-topothetithike-vomva-sto-aytokinito-tis.
[6] Κουρουπάκη, CNN Greece, 2017, http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes.
[7] CNN Greece, 2017, http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/101406/dania-dytes-entopisan-to-prioni-poy-feretai-na-eixe-xrisimopoiithei-gia-ton-temaxismo-tis-kim-val.
[8] Κουρουπάκη, CNN Greece, 2017, http://www.cnn.gr/news/kosmos/story/102023/epaggelma-dimosiografos-otan-to-reportaz-kostizei-zoes.
Δημόσιος Λόγος 